VAJİNAL YUMRU VE ŞİŞLİK NEDENLERİ;

Vajina ya da vajina dudaklarında (vulva) görülen şişlik ve yumrular normal bir durum olabileceği gibi tıbbi müdahale gerektiren sebepler de vajina ve vulvada şişlik ve yumrular oluşturabilmektedirler.
Vulva ve vajina cildinde değişikliklere neden olabilcek 10 muhtemel sebep aşağıda açıklanmıştır;

1. VULVA KİSTLERİ;
Kadınlarda vulvada yağ bezleri, Bartholin bezleri ve Skene bezleri başta olmak üzere birçok salgı bezi mevcuttur. Bu bezlerde tıkanıklık olduğunda kistler gelişebilmektedir. Vulvada meydana gelen kistlerin büyüklükleri değişiklik gösterebilmekle birlikte birçoğu küçük sert şişlik ve yumrular şeklinde kendilerini belli ederler. Kistler enfekte olmadıkları sürece çoğunlukla ağrısızdırlar.
Kistler herhangi bir tedavi gerektirmeksizin kendiliğinden de kaybolabilirler. Eğer kist enfekte olursa doktorunuz kistin boşaltılmasını ve antibiyotik kullanmanızı önerebilir.

2. VAJİNAL KİSTLER;
Vajinal kislterin birkaç türü vardır. Vajinal kistler vajina duvarıda sert şişlikve yumrular şeklinde kendilerini belli ederler. Genellikle bir nohut büyüklüğünde ya da daha küçük olabilmektedirler. Vajinal inklüzyon ksitleri vajinalksitlerin en sık görülen türüdür. Bazen kadınlarda doğum sonrasında ya a vajinal travmalardan sonra da görülebilmektedirler.
Vajinal kistler genelde ağrısızdırlar. Sıklıkla hastalar cinsel ilişki sırasında rahatsızlık hissi oluşturmadığı sürece bu kistleri önemsememektedirler. Bazen vajinal kistlerin boşaltılması ya da cerrahi olarak çıkarılmaları da gerekebilmektedir.

3. FORDYCE BENEKLERİ;
Fordyce benekleri ya da sebase bezleri vulvada görülen küçük beyaz veya sarı-beyaz renkli yumrulardır. Bu benekler ayrıca dudaklar ve yanaklarda da görüleblmektedir. Genellikle normalde ergenlik sırasında tespit edilirler ve yaş ilerledikçe artma eğilimindedir. Fordyce benekleri ağrısız ve zararsızdırlar.

4. VARİKOZİTLER;
Varikozitler normalde vulva ve etrafında bulunan venlerin yani kirli kan taşıyan damarların genişlemesi durumudur. Gebelerin yaklaşık %10’unda görüldüğü gibi yaşlanma ile birlikte görülme sıklığı artmaktadır. Genellikle vajina dudakları çevresinde mavimsi kabarıklık ya da yuvarlak genişlemiş ven görüntüsünde olurlar. Hastalarda ağrı oluşturmayabileceği gibi zaman zaman o bölgede bir ağırlık hissi, kanama ya a kaşıntı da yapabilmektedir.
Gebelerde genellikleherhangibir tedavi gerektirmez çünkü bebeğin doğumundan sonraki yaklaşık 6 hafta içinde kendiliğinden kaybolurlar. Tekrarlayan gebeliklerde genellikle tekrarlama eğilimindedirler.
Kadınların yaklaşık %4’ünde bu durum gelişmektedir. Gebe olmayan kadınlarda varikozitler cinsel ilişki sırasında ya da uzun süre ayakta kalınması durumunda utandırıcı, huzursuz edici olabilmektedir. Kalp ve damar hastalıkları uzmanları bu hastalarda varikozitlerin tedavi edilmesini önerebilmektedirler.

5. İÇE DOĞRU BÜYÜMÜŞ KILLAR;
Traş olma, ağda yapma ya da genital bölgedeki kılları çekme bu bölgedeiki kılların içe doğru büyümesi açısından risk faktörüdürler. Kıllar içe doğru büyüdüklerinde küçük, yuvarlak bazen ağrılı ve kaşıntılı ciltten kabarık lezyonlar oluşturabilirler. Bu kabarıklıkların içi iltihaplı olabilir ve etrafındaki cilt de daha koyu görünebilir.
İçe doğru büyümüş kılları kendiniz düzeltmeye çalışmayın çünkü enfeksiyona sebep olaiblirsiniz. Birçok içe doğru büyümüş kl kendiliğinden herhnagi bir tedavi olmaksızın düzelebilmektedir. Eğer iltihaplanırsa doktorunuz ile görüşmeniz önerilir.

6. VAJİNAL ET BENLERİ;
Vajinal et benleri ciltten çıkıtı oluşturan küçük lezyonlardır. Sürtünme olmadıkça ya da tahriş olmadıkları sürece herhangi bir rahatsızlık oluşturmazlar. Eğer vajinal et benleri rahatsızlık veriyorsa lazerle ya da cerrahi olarak çıkarılabilirler.

7. LİKEN SKLEROZİS;
Liken sklerozis genellikle menopoza doğru giden kadınları etkileyen pek de yaygın olmayan birt cilt hastalığıdır. Genellikle vulva ve makat etrafında görülürler.
Liken sklerozis aşağıdaki şikayetlere neden olabilir;
Genellikle ciddi düzeyde bir kaşıntı,
İnce ve parlak bir deri görünümü, bu deri kolayca yrıtılabilir,
Lezyonun üzerindeki benekler zamanla ince yama görüntüsü oluşturabilir ve ciltte katlanma yapabilir,
Kanama veya morarma,
İçi sıvı dolu kesecikler; her zaman kanla dolu olmayabilirler,
İdrar yaparken ya a cinsel ilişki sırasında ağrı,
Liken sklerozis sıklıkla kortikosteroid kremlerle ya da merhemlerle tedavi edilebilirler. Tedavi sonası tekrarlama ihtimali de vardır. Liken sklerozisli kadınlarda vulva kanseri riski hafif düzeyde artmaktadır.

8. GENİTAL HERPES;
Genital herpes Herpes simplex isimli bir virüs tarafından oluşturulan bir enfeksiyondur. Vajinal, anal ya a oral seks ile bulaşabilmektedir. Sıklıkla hastalık bulguları o kadar azdır ki herpesli hastalar kendilerinde bu hastalığın bulunduğunu farketmeyebilirler.
Genital herpes ilk çıktığında hastalarda aşağıda tarif edilen grip benzeri şikayetlere neden olabilmektedir;
Ateş,
Bezlerin şişmesi,
Boğaz ağrısı,
Bacaklarda, makatta ya da cinsel organlarda ağrı,
Genital herpesin ilerleyen dönemlerinde aşağıdaki şikayetlerde görülebilmektedir;
Karıncalanma ya da kaşınma,
Daha sonra içi sıvı dolu keseciklere ya da sivilcelere dönüşen çok sayıda kırmızı kabarıklık,
Küçük cilt ülserleri,
Herpes lezyonları sıklıkla kendiliğinden geçer fakat tekrarlayabilirler. Tekrarlama atakları zamanla daha az şikayetlere ve daha az lezyonlara neden olur.
Eğer gözle görülür yaralarını varsa doktorunuz bakmakla ya da içerdiği sıvıyı labroratuar inceleyerek tanı koyabilmektedir.
Genital herpes için kesin tedavi durumu yoktur. Fakat reçete edilen antiviral ilaçlarla şikayetlerin şiddeti ve süresi kontrol altında tutlabilmektedir.
Eğer gözle görülür herpes lezyonlarınız varsa cinsel ilişkiye girmemelisiniz. cinsel ilişki sıraısnda kondom ve prezervatif kullanılması herpes bulaşmasını önemli düzeyde azaltsa da tam olarak engellememektedir.

9. GENİTAL SİĞİLLER;
Genital siğiller human papillomavirüs isimli bir virüs nedeni ile gelişen lezyonlardır. Vajinal ya da anal seks ile bulaşabilmektedir. Nadiren oral seks ile de bulaşabilmektedir.
Birçok insanda genital siğiller olmasına rağmen farkında olmayabilirler.
Hastalarda aşağıdaki şikayetleri de oluşturabilmektedir;
Cilt renginde kümeler oluşturan kabarıklıklar,
Birbirine yakın lezyonlar bazen hastalar tarafından karnıbahara benzer görüntüsü olarak da adlandırılır,
Yanma ya da kaşınma,
Genital siğiller vulva, makat ya da vajina içinde gelişebilmektedir. Genital siğillerin kesin tedavisi yoktur. Tedavisinde kremler, lazer tedavisi ya da cerrahi olarak çıkarma kullanılabilir. Reçetesiz olarak satılan ilaçların genital siğillerin tedavisinde kullanılması önerilmez.
Genital siğillere neden olan bazı Human papilloma virüs türleri kadınlarda serviks yani rahim ağzı kanseri riskini arttırmaktadırlar. Eğer genital siğillleriniz varsa doktorunuz ile görüşerek Pap testis yaptırmanız önerilir.

10. KANSER;
Vulva kanserleri nadir görülür, vajina kanserleri daha da nadir görülen kanserlerdendir.
Kanser ya da prekanseröz (ilerde kansere dönebilecek) lezyonlar aşağıdaki şikayetlere neden olabilmektedirler;
Vulvada düz ya da ciltten kabarık şişlik ve kabarıklıklar,
Ciltte atraf cilt dokusundan daha açık renkli ya da daha koyu renkli bir görünüm olması,
Kalınlaşmış cilt yamaları,
Ağrı, kaşınma ya da yanma,
Haftalar içinde geçmeyen şişlikler,
Anormal akıntı ya da kanama,
Vulva kanserleri ileri yaş kadınlarda ve sigara içen kadınlarda daha sık görülmektedir. Eğer human papillomavirüs enfeksiyonu varsa risk önemli düzeyde artmaktadır.
Vulva ve vajina kanserlerinin tanısı şüpheli lezyonlardan doku örneği alınıp mikroskop altında incelendikten sonra konulmaktadır.

NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALIYIM?
Eğer vücudunuzdaki değişikliklerin nedenini bilmiyorsanzı doktorunuz ile görüşmeniz önerilir. Eğer vücudunuzda yeni farkettiğiniz ve birka haftadır geçmeyen bir şişlik, kabarıklık ya da yumru varsa doktorunuz ile görüşmeniz faydalı olabilir.
Ayrıca eğer ağrı ya da aşağıda bahsedilen enfeksiyon bulgularınız varsa doktorunuz ile görüşmeniz önerilir;
Eğer kabarık lezyondan iiltihaplı ya da kanamalı bir akıntı geliyorsa,
Cinsel yolla bulaşan hastalık belirtileriniz varsa,

TEDAVİ;
Vajinal şişlik ya da yumrular genellikle tedavi gerektirmezler. Eğer tedavi gerekirsa tedavi altta yatan nedene göre belirlenir.
Vajianadaki şişlik ve yumruların birçoğu evde kontrol altına alınabilir. Eğer sizde de vajinal yumru ya da şişlikler varsa aşağıdaki öneriler şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olabilir;
Eğer kistleriniz varsa birkaç gün süre ile günde birkaç kez ılık duş alabilirsiniz, bu sayede kistleriniz kendiliğinden boşalabilir,
Vulvada tahriş yada sürtünmeye neden olan kıyafetler giymekten sakının,
İç çamaşırlarınızı pamuk gibi doğal ürünlerden seçin. Doğal materyaller nefes alabildiklerinden genital bölgenizin serin ve kuru kalmasına yardımcı olurlar.

ÖZETLEMEK GEREKİRSE;
Genellikle vajiada farkettiğiniz şişlik ve yumruların alarm konumuna geçmenizi gerektiren bir durum olma ihtimali düşüktür.
Vajinal şişlik ve yumruların birçoğu kendiliğinden ya da evde uyuglanabilecek önerilerle kaybolmaktadır.
Eğer cinsel yolla bulaşan bir hastalığınız varsa reçete edilen ilaçlarla düzeltilebilmekte ya da kontrol altına alınabilmektedir.
Cinsel yolla bulaşan bir hastalık şüphesi varsa komplikasyon yani olumsuz sonuçlar ile karşılaşma riskini azaltmakiçin tedavinin bir an önce başlaması önerilir.
PROF.DR.İBRAHİM YILDIRIM
YAZININ TÜM İÇERİĞİ SADECE BİLGİLENDİRME AMAÇLIDIR KESİNLİKLE TIBBİ BİR TAVSİYE OLARAK ALGILANMAMALIDIR.